Tại Hải Phòng có một căn nhà cổ lâu đời được gây dựng bằng vật liệu chính là gỗ quý trăm tuổi của Tổng đốc Sơn Tây. Căn nhà cổ này vẫn còn nguyên giá trị văn hóa, lịch sử và kiến trúc.
Quan Tổng đốc Sơn Tây Đào Trọng Kỳ là người có công đào sông giúp dân thoát cảnh cơ hàn và ngôi nhà làm bằng gỗ lim là một trong số rất ít công trình nhà cổ được bảo tồn, gìn giữ trên vùng đất cảng Hải Phòng.
Nhà cổ trăm tuổi của quan Tổng đốc Sơn Tây.
Ngồi nhà được xây ở vùng đất học Cổ Am - huyện Vĩnh Bảo - Thành phố Hải Phòng, ngôi nhà gồm 5 gian làm bằng gỗ lim, vàng tâm và lợp ngói mũi, vẫn rất kiên cố sau bao năm tháng.
Chắt nội của Tổng đốc Đào Trọng Kỳ là ông Đào Trọng Giao - nguyên Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Bảo - Thành phố Hải Phòng cho biết ngôi nhà được cụ ông xây dựng vào khoảng những năm 1890, dựa trên nền nhà cũ mà các cụ để lại. Nguồn gỗ lim chính được khai thác từ Quảng Ninh và được vận chuyển bằng đường sông qua hình thức đóng bè.Các tảng đá xanh tự nhiên nguyên khối dùng để làm ba bậc tam cấp chạy dài suốt mặt tiền nhà.
Tường - Nhà cổ trăm tuổi của quan Tổng đốc Sơn Tây.
Dù được xây từ rất lâu, nhưng tường của ngôi nhà được làm bằng gạch đất nung bản mỏng, với kích thước chiều dài mỗi viên gạch xấp xỉ 40 cm và rộng ngang 30 cm. Công trình đặc biệt được xây dựng bằng vôi, cát và không sử dụng xi măng hay sắt thép.
Mái ngói - Nhà cổ trăm tuổi của quan Tổng đốc Sơn Tây.
Cụ Kỳ đã rất cẩn thận trong việc lựa chọn mái nhà, nguyên liệu chính là ngói mũi, đây chính là loại ngói phổ thông ở các vùng quê.
Cột nhà - Nhà cổ trăm tuổi của quan Tổng đốc Sơn Tây.
Thiết kế bên trong ngôi nhà gồm 4 hàng cột lim ngang với mỗi hàng có 6 cột lim và 3 hàng cột lim dọc.
Chống nhà - Nhà cổ trăm tuổi của quan Tổng đốc Sơn Tây.
Chống quanh nhà được xây dựng rất chắc chắn với hơn hơn 30 cây cột gỗ lim có đường kính 40 cm và ở mỗi cột chân đế là đá tảng lớn, giúp ngôi nhà có nền móng vững chắc.
Thiết kế bên trong - Nhà cổ trăm tuổi của quan Tổng đốc Sơn Tây.
Nhằm tạo điểm nhấn cho công trình, cụ đã cho chạm khắc hoa văn cỏ cây, sóng nước tạo cảm giác mềm mại tại các điểm ghép nối cột và xà ngang. Bên cạnh đó, tất cả cột, kèo, vì trái, vì phải đều được liên kết với nhau bằng mộng.
Nhà cổ trăm tuổi của quan Tổng đốc Sơn Tây.
Các đòn bẩy đỡ mái hiên cũng được chạm khắc hoa văn sang trọng, quyền quý.
Chân dung chủ nhân của ngôi nhà cổ trăm tuổi - Quan Tổng đốc Sơn Tây.
Bên trong ngôi nhà là chân dung quan Tổng đốc Sơn Tây Đào Trọng Kỳ cùng phu nhân. Từ sau những ngày giải phóng, ngôi nhà bị trưng dụng thành nơi hội họp, đấu tố nhà giàu, con cháu Tổng đốc rơi vào cảnh cơ hàn. Nhiều hiện vật có giá trị lịch sử, văn hóa lưu giữ từ đời này qua đời khác trong ngôi nhà bị lấy đi hết.
Nếu có cơ hội ghé Thành phố cảng Hải Phòng, bạn hãy dành thời gian chiếm ngưỡng ngôi nhà cổ được thiết kế bởi rất nhiều gỗ quý hơn trăm tuổi của Tổng đốc Đào Trọng Kỳ. Ông chính là người đã bỏ tiền, huy động sức dân đào sông Chanh Dương dài 23 km dẫn nước ngọt từ nhánh sông Hồng, giúp huyện Vĩnh Bảo thoát cảnh hạn hán, ngập lụt, đảm bảo cho việc sản xuất nông nghiệp và cung cấp nguồn nước sinh hoạt.
